"Einstein nhà F" không bao giờ cho phép hài lòng với thành tựu cũ mà luôn sống hết mình với hiện tại và luôn sẵn sàng đưa ra những thách thức mới.
FPT. AI là sản phẩm tiên phong trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, khoảng cách với các đối thủ đang có nguy cơ ngày càng hẹp. Anh Trần Thế Trung - Giám đốc khoa học FPT Smart Cloud đặt OKR quý III mở rộng lợi thế cạnh tranh của các sản phẩm hiện nay để đảm bảo vị trí dẫn đầu. Vượt qua những khó khăn do thiếu nguồn lực, giao tiếp bị ảnh hưởng do dịch, anh vẫn đưa kết quả "về xanh" ở mức 83%, trở thành một trong 13 cá nhân OKR xuất sắc tập đoàn trong quý.
1. HẾT MÌNH VỚI ĐAM MÊ NGHIÊN CỨU
Đạt nhiều thành tựu nổi bật như là người Việt Nam thứ hai đạt huy chương Vàng Olympic Vật lý quốc tế, tốt nghiệp cử nhân ngành toán lý tại ĐH Melbourne - Úc, nhận bằng Thạc sĩ khoa học Vật lý thiên văn tại Đại học Paris 6, bằng Tiến sĩ Vật lý thiên văn tại Đại học Versailles (Pháp)…, anh Trần Thế Trung chọn về nước rồi đầu quân cho FPT năm 2008, làm Viện trưởng Viện Công nghệ từ 2010, Giám đốc khoa học của FPT Smart Cloud (FCI) từ 2020.
Nghiên cứu khoa học là đam mê của Trần Thế Trung. Và FPT cho anh môi trường để làm việc đó. Với anh, chất xám được sử dụng hiệu quả nhất khi đem lại giá trị trực tiếp cho các lĩnh vực cụ thể. Tại FPT, công việc của anh tập trung vào nghiên cứu phát triển công nghệ, chủ yếu liên quan đến khoa học máy tính, xử lý dữ liệu, học máy, trí tuệ nhân tạo… Là người đăng ký thành công những Bằng sáng chế đầu tiên của Tập đoàn, anh được nhiều đồng nghiệp gọi là "Einstein của FPT".
Hiện tại, Viện trưởng Viện Công nghệ tiếp tục đưa những nghiên cứu ấy vào sản phẩm của FCI. "Trước những thách thức từ thị trường, khách hàng nào cũng đem lại những bài toán thú vị, có ý nghĩa cho việc phát triển công nghệ, phát triển sản phẩm. Khách hàng như người thầy của mình. Tại FCI, chúng tôi có cơ hội "gần thầy" hơn so với trước đây, khi chỉ tập trung nghiên cứu", anh nói.
Cựu du học sinh thừa nhận tư duy phản biện kiểu Úc và văn hóa dân chủ, tự do kiểu Pháp đã ảnh hưởng đến phong cách làm việc của mình. Có thể cũng chính vì thế mà FPT phù hợp với anh. "FPT là một môi trường dễ chịu đối với tôi: thoải mái, có không gian để sáng tạo, hoạt động phù hợp với năng lực và lựa chọn của mình. Tất nhiên trách nhiệm đi kèm áp lực, nhưng những áp lực ấy phù hợp với mong muốn và lựa chọn, nằm trong tầm kiểm soát của tôi".
Bên cạnh công việc nghiên cứu tại FPT, anh Trung còn là admin của Wikipedia tiếng Việt, tham gia đề án biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam. Tuy không còn là giảng viên Đại học FPT, anh vẫn tham gia một số sự kiện chia sẻ kiến thức cho cán bộ công nghệ Tập đoàn.
2. HẠNH PHÚC VỚI NHỮNG ĐIỀU TỬ TẾ BÌNH DỊ
Vài năm nay, Trần Thế Trung còn có một "nghề tay trái": lái xe chở khách miễn phí. Dán decal lên ô tô cá nhân với dòng chữ "Mời bạn đi xe miễn phí" kèm lộ trình cụ thể tương ứng với quãng đường đi làm từ nhà riêng tới văn phòng của mình, ngày ngày Giám đốc khoa học FCI lại ghé vào các trạm dừng chờ xe buýt để "bắt" khách.
Ý tưởng này đến một cách ngẫu hứng với anh vào năm 2018, khi đi qua các trạm xe buýt, thấy cảnh mọi người mệt mỏi đứng chờ. Anh thấy vui vì mình đã mang lại niềm vui cho người khác, trong khi chỉ mất thêm vài phút cho việc "đón trả" khách mỗi ngày.
"Dự án vẫn chạy tốt cho đến trước dịch Covid. Tôi có nhiều người đi cùng và nhiều câu chuyện thú vị trên đường đi. Mọi thứ rất tuyệt vời. Tôi hy vọng đến giai đoạn bình thường xanh, 'khách' có thể 'quẹt thẻ xanh' để tiếp tục lên xe". Tuy biết mô hình này khó lan tỏa ở nội thành Hà Nội, anh vẫn hy vọng "hạt giống" đẹp một ngày sẽ sinh sôi nảy nở.
Nhà khoa học sinh năm 1978 chia sẻ lối sống theo phương pháp nghiêng về "thiền" của đạo Phật: an trú trong hiện tại. "Mọi thứ diễn ra trong quá khứ hay tương lai đều có lý do, duyên số. Quan trọng nhất là cảm thấy hạnh phúc với hiện tại". Anh cũng nhận ra hạnh phúc có được từ việc cảm thấy mình là người có ích và mong muốn ngày càng trở nên có ích hơn nữa với cộng đồng.
3. HÃY CỨ KHÁT KHAO, HÃY CỨ DẠI KHỜ
Trong lịch sử phát triển của FPT Smart Cloud - tiền thân là Ban Công nghệ FPT, những sản phẩm FPT. AI xuất hiện sớm trên thị trường. Tuy nhiên, khoảng cách với các đối thủ có nguy cơ ngày càng hẹp dần do việc sao chép công nghệ có thể xảy ra, cũng như sự tham gia của các đối thủ quốc tế. Đó là lý do FCI luôn đặt mục tiêu đảm bảo vị trí dẫn đầu, bằng việc liên tiếp phát triển những tính năng mới, sản phẩm mới để đi nhanh, đi xa hơn đối thủ. "Đây là việc sống còn của công ty công ty trí tuệ nhân tạo", anh Trần Thế Trung nói.
Mục tiêu duy trì vị thế trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của FPT Smart Cloud được thống nhất trong ban lãnh đạo nhằm đảm bảo được sự tăng trưởng cam kết với Tập đoàn: tăng trưởng mỗi năm 3 lần, mảng trí tuệ nhân tạo tăng trưởng tương đương thậm chí nhiều hơn.
Quý III, anh Trung đặt OKR mở rộng lợi thế cạnh tranh của các sản phẩm hiện nay để đảm bảo vị trí dẫn đầu. Việc triển khai gặp khó khăn khi vừa phải cung cấp sản phẩm đáp ứng nhu cầu lớn trên thị trường, vừa có được sức cạnh tranh, lại phải chạy song song phát triển tính năng mới. Nguồn lực dành cho phát triển bị thiếu hụt một phần do ưu tiên bổ sung đội triển khai sản phẩm, trong bối cảnh có quá nhiều đơn hàng do sản phẩm đang rất thành công trên thị trường - điều anh Trung gọi là một "vấn đề dễ chịu".
[caption id="attachment_1979" align="alignnone" width="1024"] Trần Thế Trung là một trong 13 cá nhân OKR xuất sắc toàn Tập đoàn quý III[/caption]
Cạnh đó, việc làm từ xa do Covid ảnh hưởng một phần đến phối hợp giữa các nhóm, giao tiếp với khách hàng, ký kết hợp đồng… Liên tục thử nghiệm mô hình mới, đánh giá và thay đổi ngay khi không phù hợp là bí quyết của anh Trung. Bên cạnh việc hiểu sâu sắc các đặc tính sản phẩm của đối thủ, có sự phòng bị và đưa ra tính năng nâng cấp phù hợp, nhạy bén với diễn biến nhanh chóng của sự phát triển công nghệ là điều cần thiết.
"Cái khó của OKR là nhiều khi thách thức nằm ngoài giới hạn mình hình dung. Nhưng khi đặt rồi, phải cố sáng tạo, xoay sở để tìm ra được phương án thực hiện", anh nói. Với anh, OKR giúp hỗ trợ kiểm soát việc thực hiện mục tiêu.
"Có thể không đặt OKR vẫn đạt được một số mong muốn, nhưng không có lộ trình, kiểm soát". Anh đánh giá cao ở phương pháp OKR ở chỗ có sự tham gia của nhiều bên, với những hoạt động định kỳ, review OKR giúp kiểm soát được tiến độ. "OKR là mơ mộng nhưng cũng có một độ kiểm soát nhất định. Thực ra cũng có rất nhiều lần không 'qua' nhưng đạt được khoảng 70-80% là thành công rồi".
Tại FCI, vị Giám đốc khoa học thừa nhận triển khai OKR không hề dễ dàng. Tuy nhiên, đơn vị đang cố gắng đưa OKR vào hoạt động theo dõi định kỳ nhiều hơn. "Dần dần, nhiều bộ phận đang làm tốt hơn. Màu xanh hiện lên nhiều hơn trận khi theo dõi, kiểm soát chặt chẽ hơn". Theo anh, OKR nên trở thành thói quen, tạo thành một nghiệp vụ bình thường của mình, và tốt hơn nếu trở thành một phần công việc quan trọng.
Thời gian tới, còn nhiều thách thức chờ đợi, mục tiêu của anh là tiếp tục ra những sản phẩm mới, phát triển những tính năng mới vượt trội, cải thiện năng suất lao động đội ngũ. "Có những sản phẩm của mình mới ra năm ngoái thôi nhưng đã có đối thủ rồi. Bây giờ, sức ép cạnh tranh lớn khiến mình phải chạy tiếp cuộc đua".
Theo Trần Thế Trung, AI trong những năm tới của FPT sẽ bắt đầu đi sâu vào từng nghiệp vụ, từng lĩnh vực cụ thể chứ không mang tính nền tảng chung nữa. Đó cũng là lúc sản phẩm AI có sức cạnh tranh cao hơn.
Là người ưa thách thức, anh thấy hạnh phúc khi được giải quyết những vấn đề khó, mới và có ý nghĩa cho cộng đồng. Bên cạnh đó, ưa thách thức cũng đồng nghĩa dễ dàng chấp nhận ổn định với công việc nhàm chán. Trung tâm niệm, không có thách thức thì làm việc không làm hiệu quả.
"Steve Job nói 'Stay Hungry. Stay Foolish - Hãy cứ khát khao. Hãy cứ dại khờ'. Tôi cũng quan niệm luôn luôn 'hungry', có phần ngây thơ mơ mộng một chút". Điều đó giúp anh luôn giữ nhiệt huyết với khoa học, với những nỗ lực cải tiến mang lại lợi ích cho cộng đồng.